Afstand dichterbij in Tetem

Eind februari reed ik drie keer naar Tetem voor opnames van gesprekken over afstand en ruimte. Aanleiding voor de gesprekken was mijn verwondering over de manier waarop we sinds maart 2020 met afstand en ruimte omgaan. Verwondering over dat ik via het beeldscherm meer inzicht kreeg in het privéleven van collega’s dan toen we geen fysieke afstand hoefden te houden. Over afgeladen stadsparken en afgesloten parkeerterreinen naast uitgestrekte bosgebieden.

Nu verwonder ik me wel vaker. Bij Trendbureau Overijssel koesteren we ons vermogen tot verwondering. Het helpt bij het herkennen dat de wereld anders is dan eerder verondersteld. Het helpt bij het scherp krijgen waar die veronderstellingen mank gaan, of gehinderd worden door gebrek aan kennis. Meestal duik ik dan de wetenschappelijke literatuur in op zoek naar relevante vragen over hoe de wereld te begrijpen is. Maar nu twijfelde ik over het nut hiervan. Deze situatie met omvangrijke quarantainemaatregelen, terwijl vrijwel alles en iedereen digitaal verbonden is, had zich nog niet eerder voorgedaan. En zelfs wetenschappers hebben dan niet direct scherp wat de relevante vragen zijn.

Toekomstverkenners en wetenschappers zijn niet de enigen die zich professioneel verwonderen. Ook ontwerpers en kunstenaars zijn geschoold in de verwondering. Vaak het startpunt van ontwerpend onderzoek naar een ‘wat als’ vraag. Zou die aanpak nu meer inzicht geven? Met die vraag benaderde ik Tetem.

Het resultaat is binnenkort te bewonderen via de website van Trendbureau Overijssel. Drie gesprekken met ontwerpers en kunstenaars voor wie afstand en ruimte belangrijke thema’s zijn in hun werk. Ester van de Wiel, Tereza Ruller en Cindy Moorman werden door de coronamaatregelen uitgedaagd om nieuwe vragen te stellen en die op nieuwe manieren te onderzoeken. Voor elk gesprek nodigden we ook iemand uit met beleidsmatige ervaring rond ruimtelijke vraagstukken: Gerrit Valkeman (Provincie Overijssel), Moniek Otten (Het Oversticht) en Henk Snel (Gemeente Zwolle). En dat leverde prachtige reflecties op over het belang van toegankelijkheid, vertrouwdheid en tijdelijkheid bij de inrichting van fysieke en virtuele ruimtes. Over het verschil tussen fysieke en sociale afstand. Over het belang van het verleden voor de toekomst. Over het belang van grenzen en over het doorbreken daarvan. En over landbouwwerktuigen als printers van het landschap.

Eind februari reed ik drie keer terug naar huis. Vol met prachtige beelden, gedachten en nieuwe inzichten. Nog sterker overtuigd van de waarde van verwondering. Vooral als we die met elkaar delen. Toekomstverkenners, wetenschappers, beleidmakers, ontwerpers, kunstenaars en Tetem… bedankt!

~ Annemarth Idenburg is directeur Trendbureau Overijssel.
De video serie Afstand Dichterbij is onderdeel van het project Corona Chronicles.

Informatie over in de video’s besproken projecten in coronatijd:
‘Stappenplan: Op gepaste afstand nabij van Ester van de Wiel in samenwerking met Michou Nanon de Bruijn van Studio Makkink & Bey
Playbour City Engines van Tereza Ruller
The We van Cindy Moorman

Foto: © Saar van der Spek