In de brief aan de Tweede Kamer van 6 oktober 2015 schrijft Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Klaas Dijkhoff: “Door middel van toepassing van ‘motivational interviewing’ en het bouwen aan een werkrelatie met de vreemdeling wordt diens motivatie beïnvloedt. […] Binnen de methodiek wordt de regievoerder [van de Dienst Terugkeer & Vertrek, RG] vertrouwd gemaakt hoe de meest effectieve balans gezocht kan worden tussen het maken van contact met de vreemdeling en het uitoefenen van controle en dwang om zo terugkeer te realiseren. […] Deze methode zal vanaf 2016 worden toegepast.”

De film How to Motivate Someone to Leave Voluntarily van Robert Glas reflecteert op het gebruik van ‘motivational interviewing’ – een gesprekstechniek afkomstig uit de verslavingszorg – om uitgeprocedeerde asielzoekers te overtuigen vrijwillig te vertrekken. In de film spelen twee acteurs (Freerk Bos en Sabri Saad El Hamus), geholpen door een trainer in ‘motivational interviewing’ (Menno Zwart), een bestaande casus na van een Egyptische asielzoeker. De film zelf velt geen waardeoordeel over het gebruik van de gesprekstechniek, maar maakt invoelbaar door welk complex en emotioneel proces uitgeprocedeerde asielzoekers gaan als zij worden bewogen tot vrijwillig vertrek. (tekst: Steven ten Thije, Van Abbemuseum)