Kunst en de tech-wereld van de toekomst

Wie een blik wil werpen in de toekomst, kan het beste een Augmented Reality (AR) bril opzetten. Met behulp van virtuele verschijningen is iedere denkbare toekomst te visualiseren, die je levensecht rondom je heen ervaart. Bovendien is het niet ondenkbaar dat deze brillen dé manier zullen worden waarop wij in de toekomst de wereld aanschouwen. Dat kunnen we ons nu nog moeilijk voorstellen, maar dit inmiddels klassieke filmpje uit 1998 laat zien kan het soms heel anders kan lopen dan je nu denkt. De bezwaren die we op dit moment hebben tegen AR brillen - ze zijn te lomp en te duur, hebben een slechte batterij, zijn sociaal onwenselijk en we hebben ze niet nodig - zullen stap voor stap minder groot worden.

De tech reuzen in Sillicon Valley zien er naar uit om de volledige controle te krijgen over onze kijk op de wereld. Wat als zij de brillen vanaf morgen gratis zouden weggegeven? Dan gaan we de apparaten beoordelen op de vraag of ze ‘zinvol’ zijn in ons leven. Gegarandeerd dat er toepassingen worden ontwikkeld die nuttig zijn, die ons efficiënter laten doen wat we moeten doen. Maar zou dat betekenen dat we niets meer onder ogen krijgen dat afwijkend is? Met enkel het criterium 'nuttig' zullen veel kunstzinnige uitingen niet door de strikte app store criteria heen komen. De kunstwereld zal het moeilijk krijgen om in de tech-wereld van de toekomst de rol te spelen die ze van oudsher speelt.

Toekomstfictie
Toch is kunst in de snel ontwikkelende semi-digitale wereld cruciaal, omdat we anders overgeleverd zijn aan het efficiënte leven dat succesvolle tech bedrijven voor ons uitstippelen. Met toepassingen waarvoor een massapubliek beschikbaar is en daarmee een valide businessmodel. Het gebied tussen AR toepassingen die nu gerealiseerd worden en de toepassingen waar in de toekomst behoefte aan zal zijn, is een leegte waarin naarstig behoefte is aan de betrokken, kritische en verkennende blik die kunst eigen is. Niet gehinderd door het gebrek aan businessmodellen en niet geremd door de angst die in de wetenschap geldt om halve waarheden te verkondigen, kunnen in een kunstproject wél onrealistische en onwenselijke scenario's het levenslicht zien. We kennen het als toekomstfictie. Maar in plaats van de klassieke lineaire geschreven vorm die je als toeschouwer als een 'ver van m'n bed show' ervaart, bieden apps en AR de mogelijkheid om je te betrekken in een interactief scenario met jouzelf in de hoofdrol. Een toekomstbeeld dat zich manifesteert en vermengt met jouw huidige werkelijkheid. Door hands-on de uitersten te ervaren - zoals de auto-pilot aansturing van Lees Luid tegenover de onwerkbare zelf-configuratie in IF this Then I - geeft de tentoonstelling Be Your Own Robot in Tetem de bezoekers inzicht in de speelruimte waarbinnen onze toekomst zich kan ontwikkelen. Ook wordt duidelijk dat er nog flink wat keuzes op ons af komen. De titel van de tentoonstelling is een oproep die gaat over keuzes die onze toekomst bepalen, maar waarmee we nu alvast aan de slag moeten gaan!

~ Sander Veenhof

In Be Your Own Robot speelt Sander Veenhof met beelden en werkelijkheden die over 10 jaar een niet te negeren rol in ons leven zullen spelen. Gaan we in de toekomt als robot door het leven, of is er nog een mogelijkheid om jezelf te zijn? De tentoonstelling is te zien van 11 april t/m 30 juni 2019 in Tetem.